KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı,
Lefkoşa.
Tüm Borç İlişkilerinde ve Borçlanma İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Kurallarını Düzenleyen Yasa Tasarısı’nı, ilişikte sunar, İçtüzüğün ilgili maddesi uyarınca, gereğini saygılarımızla arz ederiz.
Doç. Dr. Mehmet ÇAKICI
TDP Genel Başkanı ve Lefkoşa Milletvekili
Hüseyin ANGOLEMLİ Mustafa EMİROĞLULARI
TDP Gazi Mağusa Milletvekili TDP Gazi Mağusa Milletvekili
TÜM BORÇ İLİŞKİLERİNDE VE BORÇLANMA İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ KURALLARINI DÜZENLEYEN YASA ÖNERİSİ
TOPLUMCU DEMOKRASİ PARTİSİ
TÜM BORÇ İLİŞKİLERİNDE VE BORÇLANMA İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ KURALLARINI DÜZENLEYEN YASA TASARISI
GENEL GEREKÇE
Devlet, sosyal ve ekonomik bakımdan güçsüz olanların esenlendirilmesi, kendilerine, ailelerine ve topluma yararlı duruma getirilmeleri için gerekli sosyal, ekonomik, mali ve diğer önlemleri almakla yükümlüdür. Bunun yanında devletin bir başka yükümlülüğü de tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı önlemleri almaktır. Ülkemizde borç faizleri konusunda yaşanmakta olan belirsizliği ortadan kaldırarak belirgin hale getirmek, borçlandırıcı işlemlerdeki faiz konusunu disipline etmek, borç ilişkilerinde ( Borç Senedi, Kredi Sözleşmeleri, Taahhütler ve benzeri her türlü borç doğurucu hukuksal işlemler ) uygulanacak faiz kurallarını belirlemek, faiz sistemini düzenlemek ve denetlemek, kısaca faiz konusundaki yasal boşluğu doldurmak amacıyla bu yasanın yürürlüğe girmesi kamu menfaatine olmakla birlikte sosyal devletin de gereğidir.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1. Yasanın tam ve kısa ismi düzenlenmiştir.
Madde 2. Yasada geçen bazı kelimelerin ve teknik terimlerin
açıklamaları yapılmıştır.
Madde 3. Yasanın amacı ve düzenleniş maksadı belirtilmiştir
Madde 4. Yasa gereği faiz oranlarını belirleme yetkisi
düzenlenmiştir.
Madde 5. Yasanın kapsamı ve etkileyeceği alan
düzenlenmiştir.
Madde 6. Borç ilişkilerinde uygulanacak azami faiz
oranlarının belirlenmesi düzenlenmiştir.
Madde 7. Alacaklının borçludan tahsil edebileceği azami
faiz miktarı ve bunun etkileri düzenlenmiştir.
Madde 8. Bu yasanın yürürlüğe girişi ve mevcut
düzenlemeler karşısındaki hukuki geçerlilik şekli
düzenlenmiştir.
Madde 9. Yasa kurallarını ihlal edenlere verilecek cezalar
düzenlenmiştir.
Madde 10. Mürekkep Faiz (Faize Faiz) uygulamasının
yasaklanması düzenlenmektedir.
Madde 11. Geçici kurallar düzenlenmiştir.
KKTC’DE BORÇ İLİŞKİLERİNDE VE BORÇLANMA İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK FAİZ KURALLARINI DÜZENLEYEN YASA
Kısa İsim 1. Bu Yasa, KKTC’de Tüm Borç İlişkilerinde ve Borçlanma İşlemlerinde Uygulanacak Faiz Kurallarını Düzenleyen Yasa olarak isimlendirilmekle birlikte kısaca “Faiz Yasası” olarak da adlandırılır.
Tefsir 2. Bu Yasada metin başka türlü gerektirmedikçe: “Ana Para” Bir borç veya kredi ilişkisinde, borç veya kredinin alındığı ilk andaki esas miktarını veya üzerine hiç faiz işletilmemiş borç veya kredi miktarını anlatır.
“Banka” Mevduat veya başka yollarla tasarruf sahiplerinden topladıkları veya elde ettikleri sair fonları, kendi hesaplarına ödünç verme, iskonto etme gibi yollarla kullanmayı faaliyet konusu yapan ve bankacılıkla ilgili mevzuatın aradığı şartlara göre kurulan ve işleyen finans kurumunu anlatır.
“Borç İlişkisi” bir yanda alacaklı diğer yanda borçlu bulunan ve birinin diğerine bir edada bulunması sonucunu doğuran – yani borç para alma işlemini içeren- hukuksal ilişkiyi anlatır.
“Döviz” KKTC’de Türk Lirası dışında dolaşımı olan ve esasen Amerikan Doları, Euro ve İngiliz Paundu cinsinden para birimlerini anlatır.
“Faiz” Alacaklının, verdiği borca karşılık, kazanç sağlamak ( Kredi karşılığı) veya enflasyon gibi nedenlerle verdiği borçtan dolayı zarara uğramamak amacıyla borçlusundan istemeye hakkı olduğu karşılıktır. Keza bu yasa açısından faiz, gecikme faizi ile sözleşmeye bağlı (Akdi ) faizi de anlatmakta ve kapsamaktadır.
“Faizci” Ödünç para verme işiyle uğraşan ve/veya aşırı faizle para verip alan veya kredi kullandıran kişiyi anlatır.
“Finans Şirketi” Kişi veya tüzel kişilere yürürlükteki mevzuat uyarınca kredi verme yetkisine sahip ve/veya kredi kullandıran kuruluşu anlatmaktadır.
“Hüküm” Bir uyuşmazlığın çözümlenmesi sonucu ilk Derece Mahkemesi ve/veya mahkeme tarafından verilen Kararı ve/veya kesinleşmiş kararı anlatmaktadır.
“Mahkeme” Anayasa veya 9/1976 Sayılı Mahkemeler Yasası altında kurulmuş olan ilk derece Kaza Mahkemelerini ve keza yürürlükteki mevzuat uyarınca tesis edilmiş Hakem ve/veya Hakem Heyeti ve/veya Kurulunu anlatır.
Amaç 3. Yasanın amacı, ülkemizdeki tüm borç ilişkilerindeki faiz konusunu disipline etmek, tarafların veya muhatapların banka, finans şirketi, faizci, tüzel kişi veya özel kişilerden bir yada birkaçının bulunacağı borç ilişkilerinde ( Borç Senedi, Kredi Sözleşmeleri, Taahhütler ve benzeri her türlü borç doğurucu hukuksal işlemler ) uygulanacak faiz kurallarını belirlemek, faiz sistemini düzenlemek ve denetlemektir.
Yetki 4. Her türlü Türk Lirası ve Döviz içerikli borç veya kredi işlemlerinde uygulanacak veya tahsil edilebilecek en yüksek faiz oranları ile her türlü borç ilişkisine dayalı olarak tahsil edilebilecek azami faiz miktarını saptamaya bu Yasa kurallarına bağlı kalmak koşuluyla KKTC Merkez Bankası yetkilidir. Bu hususlarda, KKTC Merkez Bankasının alacağı kararlar Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer. Bu şekilde alınacak ve yürürlüğe girecek faiz hususundaki kararlar bankalar ve bankalar dışındaki tüm borç ilişkilerinde de geçerli olacaktır. KKTC Merkez Bankasının bu yasa gereğince karar üretmemesi halinde bu Yasanın 6(c) madde kurallarının uygulanma hali saklıdır.
Kapsam 5. Bu Yasa kuralları veya bu yasa uyarınca verilecek kararlar, işbu yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kurulan veya tanzim edilen veya hukuken geçerlik kazanan her türlü borç ilişkisini veya borç ilişkisinin faizle ilgili düzenlemelerini ve bu borç ilişkilerinde ve/veya borçlandırıcı işlemlerde taraf olan kişi, banka, finans şirketi, faizci, özel ve kamusal nitelikli, şahsi veya tüzel tüm kişileri kapsamaktadır.
Azami Faiz Oranını Belirleme 6. Bu yasa kapsamında, borç ilişkilerinde uygulanacak azami faiz oranları aşağıdaki prosedür izlenerek tespit edilecektir:
- a) İlgili yıl içerisinde alınacak veya üstlenilecek borç veya mükellefiyetler için, “her yılın Ocak ayında, Devlet Planlama Örgütü tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi yıllık değişim oranı” mevcut yılın ilk gününden itibaren bağlayıcı olur ve o yıl azami faiz oranı, işbu değişim oranının 1.35 katını aşamaz.
- b) Yukarıda (a) bendi gereğince bir değişim oranının açıklanmaması halinde tespit edilecek azami faiz oranı, her halükarda, ülkede geçmiş son 5 yılda yaşanılan en yüksek değişim oranının 1.10 katını aşamaz ve bu yasada öngörülen borç veya mükellefiyet üzerinden daha yüksek oranda bir faiz tahsil edilemez.
- c) Bu madde gereğince azami faiz oranının KKTC Merkez Bankası tarafından tespit edilmemesi veya bu yasa tahtında azami faiz oranı hakkında karar alınmaması halinde, yukarıda (a) paragrafı gereğince tespit edilen en son değişim oranı esas alınarak, bu oran ilgili yılın başından itibaren azami faiz oranı olarak kabul edilecek ve tüm borç ilişkilerinde uygulanacaktır.
- d) Yukarıdaki (a), (b) ve (c) bendleri uyarınca tespit edilen azami faiz oranı her yılın Ocak ayı başından itibaren yürürlük kazanacaktır.
- e) Bu yasa çerçevesinde, tespit edilecek azami faiz oranı hilafına tahsil edilecek faiz miktarlarını alacaklı borçluya geri iade etmekle mükellef olacaktır.
Faiz Birikiminin Sınırı 7. Borcun konusunun Türk Lirası olduğu borç ilişkilerinden kaynaklanan borç ve mükellefiyetler için faiz birikimi olarak dava yolu ile veya diğer yollarla tahsil edilebilecak miktar, borç ilişkisindeki ana para borcun veya mükellefiyetin 2 katından fazla olamaz. Borcun konusunun Döviz cinsinden olduğu borç ilişkilerinde ise tahsil edilebilecek bu azami faiz miktarı da yine bu ana para borcun 1 katını aşamayacaktır. Ancak;
A). Faiz birikimine ilişkin miktarlar, alacaklının ve/veya lehtarın, kusurundan ve/veya ihmalinden ve/veya kötü niyetinden ötürü şişirilerek 1 veya 2 katına ulaşmışsa, bu durumda faiz birikimlerinin tahsil edilebilecek azami miktarı ana para borç miktarının 1/2 katından az olmamak kaydıyla bağışlanabilir ve/veya geri iadesi sağlanabilir ve/veya borçlu ve/veya mükellef lehine azaltılabilir.
- B) Yukarıda bu maddenin (A) bendleri gereğince tahsil edilecek ve/veya değiştirilecek ve/veya arttırılacak ve/veya tenzil edilecek faiz miktarlarıyla veya oranlarıyla ilgili kararı yetkili Mahkeme verir.
Yürürlük ve Geçerlilik 8. Bu Yasa, Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten başlayarak yürürlüğe girer. Yürürlükte bulunan herhangi bir yasa veya yasa maddesi veya hukuki düzenlemenin ( Mahkeme hükümleri hariç ) herhangi bir kısmı, bu yasa ile çeliştiği veya örtüşmediği oranda uygulanamaz. Borç ilişkisini ihtiva eden herhangi bir anlaşma, belge veya döküman, faiz konusunda, bu yasaya uygun olmadığı oranda geçersiz kabul edilir.
Suç ve Ceza 9. (1) Aşağıdaki eylemlerden herhangi birinde bulunan kişi ve/veya kurumlar ve/veya kusuru tespit edilen kişiler suç işlemiş olurlar ve asgari ücretin 100 katına kadar para cezasına ve/veya 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılırlar. Keza işbu cezaya ilaveten yasadışı alınan paranın faiziyle birlikte muhataba geri ödenmesine de mutlak surette karar verilir.
- a) İşbu yasa kurallarına aykırı şekilde borçludan tahsilat yapılması;
- b) Yasa kurallarına aykırı yapılan tahsilatın geri iade edilmemesi;
- c) Borç muamelelerinde işbu yasa kurallarına aykırı faiz uygulanması;
- d) Borç işlemlerine konu belgelerde işbu yasa kurallarına aykırı faiz oranlarının belirtilmesi.
(2) Yukarıda 1. paragrafta belirtilen suçların işlenmesinden suçu işleyen şahıslar, işvereni olan kişi veya kurum, banka müdürleri, ve diğer kusurlu kişi ve kurumlar müteselsilen veya müştereken sorumlu tutulabilirler.
Mürekkep Faiz Yasağı 10. (1) Tüm borç işlemlerinde ve/veya herhangi bir faiz işleminde mürekkep faiz (faize faiz) uygulanması yasaktır.
(2) Hiçbir kişi, kurum, banka, finans kuruluşu veya devlet kurumu alacaklı olarak hiçbir şekilde borç işlemlerinde faize faiz uygulamasında bulunamaz ve/veya faize faiz uygulayarak borçludan tahsilat yapamaz. Aksi taktirde suç işlemiş olur ve yukarıda 9. paragraflardaki cezalara ilaveten borç verme işinde bulunmaktan süreli veya sürekli olarak men edilme cezasına tabi olabilir.
Diğer Kurallar 11. Bu yasa kuralları, 5. maddedeki kapsam yanında keza aşağıdaki hallerde de uygulanacaktır:
- a) Mahkemeler tarafından halen görülmekte olan ve hakkında halen hüküm verilmemiş davalar veya dava nitelikli dosyalar.
- b) Önceden tanzim edilmiş olmasına rağmen hukuken yürürlükte olan ve borç miktarı tamamen tasfiyeye uğramamış ve/veya borcu tamamen ödenmemiş ve/veya bakiye borcu bulunan borç ilişkileri. Bu yasa kuralları bu ahvalde sadece bakiye borç miktarına yönelik uygulanabilecek ve geriye dönük olarak veya geçmişte ödenen borçlar için uygulanmayacaktır.
Add Comment